Những người có nguy cơ đột quỵ: Dấu hiệu, nguyên nhân và biện pháp phòng ngừa

Nhận diện những người có nguy cơ đột quỵ: Biết để phòng ngừa, bảo vệ sức khỏe bản thân và người thân. Đột quỵ, hay còn gọi là tai biến mạch máu não, là một tình trạng cấp cứu y tế xảy ra khi nguồn cung cấp máu đến não bị gián đoạn hoặc giảm nghiêm trọng. Điều này dẫn đến việc các tế bào não bị thiếu oxy và chất dinh dưỡng, gây tổn thương não và có thể gây ra các di chứng nghiêm trọng, thậm chí tử vong. Việc nhận diện những người có nguy cơ đột quỵ cao là vô cùng quan trọng. Thông qua việc hiểu rõ các yếu tố nguy cơ, chúng ta có thể chủ động phòng ngừa, can thiệp kịp thời và giảm thiểu nguy cơ mắc phải căn bệnh nguy hiểm này.

1. Các yếu tố nguy cơ chính dẫn đến đột quỵ

Hiểu rõ các yếu tố nguy cơ đột quỵ là bước quan trọng để xác định đối tượng có nguy cơ cao và đưa ra các biện pháp phòng ngừa phù hợp. Đột quỵ không phải là một căn bệnh xuất hiện ngẫu nhiên, mà là kết quả của sự tích tụ các yếu tố nguy cơ trong một thời gian dài.

Huyết áp cao

Huyết áp cao là một trong những yếu tố nguy cơ hàng đầu dẫn đến đột quỵ. Khi huyết áp tăng cao, thành mạch máu bị tổn thương, dễ bị xơ cứng và tạo điều kiện cho việc hình thành cục máu đông. Người bị huyết áp cao thường không có triệu chứng rõ ràng, do đó việc theo dõi định kỳ huyết áp là rất quan trọng. Huyết áp cao cần được kiểm soát bằng thuốc và lối sống lành mạnh để giảm nguy cơ đột quỵ.

Bệnh tim mạch

Các bệnh lý tim mạch như bệnh động mạch vành, rối loạn nhịp tim, suy tim… làm tăng nguy cơ hình thành cục máu đông di chuyển đến não gây đột quỵ. Các triệu chứng của bệnh tim mạch bao gồm đau ngực, khó thở, tức ngực, nhịp tim không đều… Người bệnh tim mạch cần được theo dõi, điều trị thường xuyên và tuân thủ chỉ định của bác sĩ để kiểm soát bệnh và giảm thiểu nguy cơ đột quỵ.

Bệnh tiểu đường

Bệnh tiểu đường làm tăng lượng đường trong máu, gây tổn thương mạch máu, làm tăng nguy cơ xơ vữa động mạch và hình thành cục máu đông. Người bệnh tiểu đường cần thường xuyên kiểm tra đường huyết, duy trì chế độ ăn uống và luyện tập thể dục phù hợp. Quản lý tốt đường huyết là chìa khóa để ngăn ngừa các biến chứng của bệnh tiểu đường, trong đó có đột quỵ.

Mỡ máu cao

Mỡ máu cao, đặc biệt là cholesterol xấu (LDL) cao và triglyceride cao, là yếu tố nguy cơ hàng đầu gây xơ vữa động mạch, dẫn đến hẹp lòng mạch và làm tăng nguy cơ hình thành cục máu đông. Mỡ máu cao thường không có triệu chứng rõ ràng, nên việc kiểm tra định kỳ là rất quan trọng. Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh, giàu chất xơ, hạn chế chất béo bão hòa và đường là cách hiệu quả để kiểm soát mỡ máu.

Rối loạn nhịp tim (RNT)

Rối loạn nhịp tim (RNT), đặc biệt là rung nhĩ, là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến đột quỵ do làm tăng nguy cơ hình thành cục máu đông trong tim. Các triệu chứng của RNT bao gồm hồi hộp, đánh trống ngực, chóng mặt, ngất xỉu… Người bị RNT cần được theo dõi và điều trị kịp thời để giảm nguy cơ đột quỵ.

Lối sống không lành mạnh

Lối sống không lành mạnh như hút thuốc lá, uống rượu bia, lười vận động, chế độ ăn uống không khoa học… làm tăng đáng kể nguy cơ đột quỵ. Nicotine trong thuốc lá làm tăng huyết áp, tổn thương thành mạch máu, tăng nguy cơ hình thành cục máu đông. Rượu bia làm tăng huyết áp, rối loạn nhịp tim và tăng nguy cơ đột quỵ. Thiếu vận động làm tăng nguy cơ béo phì, huyết áp cao, mỡ máu cao… Chế độ ăn uống không khoa học như ăn nhiều đồ ăn nhanh, đồ ăn nhiều dầu mỡ, ít rau xanh… cũng làm tăng nguy cơ các bệnh liên quan và đột quỵ.

Các yếu tố khác

Ngoài ra, những người có nguy cơ bị đột quỵ còn chịu ảnh hưởng bởi một số yếu tố khác. Tiền sử gia đình có người bị đột quỵ là một yếu tố quan trọng, cho thấy tính di truyền có thể làm tăng nguy cơ. Tuổi tác cũng là một yếu tố đáng lưu ý, vì nguy cơ đột quỵ thường tăng lên sau 55 tuổi. Giới tính cũng có vai trò, khi nam giới có nguy cơ cao hơn nữ giới trong nhiều trường hợp. Thêm vào đó, chủng tộc cũng ảnh hưởng đến nguy cơ đột quỵ, với người Mỹ gốc Phi thường có nguy cơ cao hơn so với các nhóm khác. Hiểu rõ những yếu tố này giúp những người có nguy cơ bị đột quỵ chủ động hơn trong việc chăm sóc sức khỏe và phòng ngừa.

2. Nhận biết các dấu hiệu cảnh báo đột quỵ

Đột quỵ có thể xảy ra bất ngờ và nhanh chóng, đặc biệt ở những người có nguy cơ đột quỵ, gây ra các tổn thương nghiêm trọng cho não bộ nếu không được cấp cứu kịp thời. Việc nhận biết sớm các dấu hiệu cảnh báo đột quỵ, như đau đầu dữ dội, yếu liệt một bên người, hay mất thăng bằng, là vô cùng quan trọng. Xử trí đúng cách và kịp thời có thể cứu sống người bệnh và hạn chế tối đa các di chứng nặng nề. Đối với những người có nguy cơ đột quỵ, việc nâng cao nhận thức về các triệu chứng này sẽ giúp họ và người thân sẵn sàng ứng phó khi cần thiết.

Phương pháp FAST

Bạn nên nhớ và phổ biến rộng rãi phương pháp FAST để nhận biết các dấu hiệu đột quỵ:

• F (Face): Mặt – Liệu khuôn mặt có bị lệch hoặc tê bì một bên?
• A (Arms): Tay – Liệu một bên tay có bị yếu hoặc tê bì?
• S (Speech): Lời nói – Liệu người bệnh có nói lắp bắp, khó nói hoặc không thể nói được?
• T (Time): Thời gian – Nếu bạn nhận thấy bất kỳ dấu hiệu nào trên, hãy gọi cấp cứu ngay lập tức.

Các dấu hiệu khác

Bên cạnh đó, những người có nguy cơ đột quỵ cần chú ý đến một số dấu hiệu cảnh báo quan trọng. Các dấu hiệu này bao gồm:

• Đau đầu dữ dội và đột ngột.
• Chóng mặt, mất thăng bằng, và khó khăn khi đi lại.
• Mờ mắt, nhìn đôi, hoặc mất thị lực đột ngột.
• Tê bì, yếu liệt một bên người.
• Buồn nôn và nôn.
• Khó nuốt, khó nói.
• Mất ý thức hoặc bất tỉnh.

Nhận biết sớm và xử lý kịp thời các dấu hiệu này có thể cứu sống người bệnh và hạn chế các di chứng nặng nề cho những người có nguy cơ đột quỵ. Việc nâng cao nhận thức về những triệu chứng này là rất cần thiết để bảo vệ sức khỏe và đảm bảo an toàn cho bản thân và những người xung quanh.

3. Phòng ngừa đột quỵ: Bí quyết bảo vệ sức khỏe bản thân và người thân

Việc phòng ngừa đột quỵ là chìa khóa để bảo vệ sức khỏe bản thân và người thân. Hãy cùng áp dụng những biện pháp sau đây:

Kiểm soát các yếu tố nguy cơ

• Kiểm soát huyết áp: Thường xuyên theo dõi huyết áp, tuân thủ phác đồ điều trị của bác sĩ nếu bị huyết áp cao.
• Kiểm soát đường huyết: Người bệnh tiểu đường cần kiểm soát chặt chẽ lượng đường trong máu, tuân thủ chế độ ăn uống và luyện tập thể dục phù hợp.
• Kiểm soát mỡ máu: Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh, hạn chế chất béo bão hòa, đường và cholesterol.
• Ngừng hút thuốc lá: Hút thuốc lá làm tăng nguy cơ đột quỵ, do đó việc bỏ thuốc lá là rất cần thiết.
• Hạn chế rượu bia: Uống rượu bia quá nhiều làm tăng nguy cơ đột quỵ.
• Cân nặng hợp lý: Duy trì cân nặng trong khoảng lý tưởng, hạn chế béo phì.

Chế độ ăn uống lành mạnh

Đối với những người có nguy cơ đột quỵ, việc lựa chọn thực phẩm là rất quan trọng để bảo vệ sức khỏe. Nên ưu tiên các loại thực phẩm giàu chất xơ, vitamin và khoáng chất như rau xanh, trái cây, và ngũ cốc nguyên hạt. Đồng thời, cần hạn chế tiêu thụ thực phẩm chế biến sẵn, đồ ăn nhanh, cũng như các món ăn nhiều dầu mỡ và đồ ăn mặn, vì chúng có thể làm tăng nguy cơ đột quỵ. Giảm lượng muối trong khẩu phần ăn cũng rất cần thiết để kiểm soát huyết áp. Ngoài ra, uống đủ nước mỗi ngày giúp duy trì sức khỏe tổng thể. Những thay đổi này sẽ góp phần quan trọng trong việc giảm thiểu nguy cơ đột quỵ cho những người có nguy cơ đột quỵ

Tăng cường vận động

• Luyện tập thể dục đều đặn ít nhất 30 phút mỗi ngày, 5 ngày/tuần.
• Chọn các môn thể dục phù hợp với sức khỏe và sở thích như đi bộ, chạy bộ, bơi lội, đạp xe…
• Tham gia các hoạt động thể chất trong ngày như đi cầu thang bộ, làm vườn…

Quản lý căng thẳng

• Áp dụng các kỹ thuật thư giãn như yoga, thiền định…
• Tìm kiếm sự hỗ trợ từ bạn bè, người thân.

Sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ

Đối với những người có nguy cơ bị đột quỵ, đặc biệt là những người có tiền sử bệnh tim mạch, tiểu đường và các bệnh lý nền khác, việc tuân thủ phác đồ điều trị của bác sĩ là vô cùng quan trọng. Không nên tự ý sử dụng thuốc hoặc thay đổi liều lượng thuốc mà không có sự tư vấn của chuyên gia. Việc này có thể làm tăng nguy cơ đột quỵ và gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe. Hãy luôn theo dõi tình trạng sức khỏe và thực hiện các chỉ dẫn của bác sĩ để bảo vệ sức khỏe bản thân và giảm thiểu nguy cơ đột quỵ.

4. Khám sức khỏe định kỳ

Thăm khám sức khỏe định kỳ là rất quan trọng đối với những người có nguy cơ đột quỵ. Việc kiểm tra sức khỏe thường xuyên giúp phát hiện sớm các vấn đề sức khỏe tiềm ẩn, bao gồm kiểm tra huyết áp, đường huyết và mỡ máu. Đối với những người có các yếu tố nguy cơ đột quỵ như tuổi tác, bệnh tăng huyết áp, đái tháo đường hoặc rối loạn lipid máu, việc thăm khám cần được thực hiện thường xuyên hơn. Điều này không chỉ giúp theo dõi tình trạng sức khỏe mà còn cho phép can thiệp kịp thời để giảm thiểu nguy cơ đột quỵ và bảo vệ sức khỏe toàn diện.