Nhồi máu não cấp: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị

Nhồi máu não cấp là tình trạng một phần não bộ bị tổn thương hoặc chết đi do sự gián đoạn đột ngột của lưu lượng máu cung cấp cho khu vực đó. Nguyên nhân chính là do tắc nghẽn mạch máu bởi cục máu đông hoặc do sự thu hẹp của các động mạch cung cấp máu cho não, dẫn đến thiếu oxy và dưỡng chất, khiến các tế bào não bị hủy hoại nhanh chóng. Nếu không được điều trị kịp thời, nhồi máu não cấp có thể gây ra tổn thương vĩnh viễn, thậm chí đe dọa tính mạng. Đây là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong và tàn phế trên toàn thế giới.

1. Triệu chứng của nhồi máu não cấp

Nhồi máu não cấp xảy ra khi lưu lượng máu đến một phần não bộ bị gián đoạn, dẫn đến các tế bào não bị tổn thương và chết đi. Việc nhận biết sớm các triệu chứng là vô cùng quan trọng, giúp người bệnh có thể nhận được điều trị kịp thời, giảm nguy cơ để lại di chứng nghiêm trọng.

1.1. Các triệu chứng phổ biến

Nhồi máu não cấp có thể xuất hiện đột ngột với các triệu chứng đa dạng. Một số dấu hiệu phổ biến bao gồm:

• Yếu hoặc liệt một bên cơ thể: Đây là dấu hiệu dễ nhận thấy nhất của nhồi máu não. Người bệnh có thể cảm thấy một bên tay hoặc chân trở nên yếu hoặc không thể cử động được.
• Khó nói hoặc nói lắp: Khi bị nhồi máu não, người bệnh thường gặp khó khăn trong việc nói chuyện. Họ có thể nói lắp, không rõ lời, hoặc không thể tìm được từ ngữ phù hợp để diễn đạt suy nghĩ.
• Méo miệng: Một bên miệng của bệnh nhân có thể bị sụp xuống, một dấu hiệu điển hình cho thấy cơ mặt đã bị ảnh hưởng.
• Mất thăng bằng và chóng mặt: Người bị nhồi máu não cấp thường cảm thấy chóng mặt, mất thăng bằng hoặc khó khăn khi đứng hoặc đi lại.
• Thị lực suy giảm: Một số người bệnh có thể bị mất một phần hoặc toàn bộ thị lực ở một hoặc cả hai mắt, nhìn mờ hoặc bị “che khuất” một phần tầm nhìn.
• Đau đầu dữ dội: Đau đầu đột ngột và dữ dội, đặc biệt là khi không có nguyên nhân rõ ràng, có thể là dấu hiệu báo trước của nhồi máu não.

1.2. Dấu hiệu cần cấp cứu khẩn cấp

Nhồi máu não cấp là một tình trạng cấp cứu y tế, và việc nhận biết các dấu hiệu nguy hiểm để kịp thời đưa bệnh nhân đi cấp cứu là vô cùng quan trọng. Nếu bạn hoặc người xung quanh gặp phải các dấu hiệu sau, hãy gọi ngay cấp cứu:

• Mặt: Mặt bị méo, một bên miệng bị lệch xuống khi người bệnh cố gắng cười.
• Tay: Người bệnh không thể nâng cả hai tay lên một cách đồng đều do yếu hoặc tê liệt một bên cơ thể.
• Nói: Khó nói, nói không rõ, hoặc không thể hiểu được người khác.
• Thời gian: Nếu nhận thấy bất kỳ dấu hiệu nào ở trên, thời gian là yếu tố quyết định. Mỗi phút trôi qua, hàng triệu tế bào não có thể bị tổn thương, do đó cần đưa người bệnh đến bệnh viện càng sớm càng tốt.

Bên cạnh đó, các dấu hiệu như mất ý thức đột ngột, mất thị lực, và mất cảm giác một phần cơ thể cũng là những dấu hiệu khẩn cấp cần được chú ý.

2. Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ

Nhồi máu não cấp là một tình trạng nguy hiểm, có thể xảy ra do nhiều nguyên nhân và chịu tác động bởi các yếu tố nguy cơ khác nhau. Hiểu rõ về nguyên nhân và yếu tố nguy cơ giúp mọi người có thể phòng ngừa bệnh hiệu quả hơn.

2.1. Nguyên nhân gây nhồi máu não cấp

Nhồi máu não cấp xảy ra khi lưu lượng máu đến não bị gián đoạn hoặc giảm đột ngột. Một số nguyên nhân chính bao gồm:

• Tắc nghẽn động mạch do cục máu đông: Nguyên nhân phổ biến nhất gây nhồi máu não cấp là do cục máu đông (huyết khối) hình thành trong các mạch máu não, làm chặn dòng chảy của máu. Cục máu đông có thể hình thành tại chỗ hoặc di chuyển từ nơi khác đến (gọi là tắc mạch).
• Xơ vữa động mạch: Xơ vữa động mạch là tình trạng các mảng bám (chất béo, cholesterol, và các chất khác) tích tụ trong thành mạch máu, làm thu hẹp và cản trở lưu lượng máu. Khi mảng bám vỡ ra, nó có thể tạo điều kiện cho cục máu đông hình thành, dẫn đến tắc nghẽn dòng chảy máu tới não.
• Rung nhĩ: Đây là tình trạng nhịp tim bất thường, khiến máu bị tích tụ trong các buồng tim và dễ dàng hình thành cục máu đông. Những cục máu đông này có thể di chuyển lên não và gây tắc mạch não.
• Bệnh động mạch cảnh: Động mạch cảnh là những mạch máu chính cung cấp máu cho não. Khi các động mạch này bị thu hẹp hoặc tắc nghẽn do xơ vữa động mạch hoặc cục máu đông, nhồi máu não cấp có thể xảy ra.
• Tắc nghẽn vi mạch máu não: Ở những người cao tuổi hoặc mắc bệnh lý mạch máu nhỏ, các mạch máu nhỏ trong não có thể bị tắc nghẽn do các yếu tố như viêm mạch hoặc bệnh lý mạch máu, gây ra nhồi máu não.

2.2. Các yếu tố nguy cơ dẫn đến nhồi máu não

Một số yếu tố nguy cơ có thể làm tăng khả năng xảy ra nhồi máu não, bao gồm:

• Tăng huyết áp: Đây là yếu tố nguy cơ lớn nhất đối với nhồi máu não. Huyết áp cao có thể gây tổn thương mạch máu, làm tăng khả năng hình thành cục máu đông và gây tắc nghẽn dòng máu tới não.
• Bệnh tiểu đường: Tiểu đường làm tổn hại mạch máu và tăng nguy cơ xơ vữa động mạch, từ đó dẫn đến nhồi máu não.
• Hút thuốc lá: Hút thuốc làm hỏng thành mạch máu, thúc đẩy quá trình xơ vữa động mạch, và tăng nguy cơ hình thành cục máu đông. Người hút thuốc có nguy cơ nhồi máu não cao hơn nhiều so với người không hút thuốc.
• Tăng cholesterol: Mức cholesterol cao, đặc biệt là cholesterol LDL (cholesterol xấu), có thể dẫn đến xơ vữa động mạch, thu hẹp mạch máu và tăng nguy cơ nhồi máu não.
• Bệnh tim mạch: Những người mắc các bệnh lý về tim như rung nhĩ, bệnh van tim, hoặc suy tim có nguy cơ cao bị nhồi máu não do các cục máu đông hình thành trong tim có thể di chuyển lên não.
• Lối sống thiếu vận động: Không tập thể dục thường xuyên có thể dẫn đến béo phì, tăng huyết áp, và tăng cholesterol, từ đó làm tăng nguy cơ nhồi máu não.
• Béo phì: Người béo phì thường gặp phải các yếu tố nguy cơ khác như tăng huyết áp, tiểu đường, và mức cholesterol cao, làm gia tăng nguy cơ bị nhồi máu não.
• Tuổi tác và giới tính: Người lớn tuổi có nguy cơ nhồi máu não cao hơn do sự suy giảm sức khỏe mạch máu theo thời gian. Nam giới thường có nguy cơ cao hơn nữ giới, mặc dù tỷ lệ đột quỵ ở phụ nữ tăng dần theo tuổi.
• Tiền sử gia đình: Nếu trong gia đình có người thân mắc nhồi máu não hoặc các bệnh lý liên quan đến tim mạch, nguy cơ bạn mắc phải tình trạng này cũng tăng lên.
• Chế độ ăn uống không lành mạnh: Chế độ ăn nhiều muối, chất béo bão hòa, và ít chất xơ có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch và nhồi máu não.

3. Phương pháp điều trị nhồi máu não cấp

Nhồi máu não cấp là tình trạng khẩn cấp, đòi hỏi điều trị nhanh chóng và kịp thời để hạn chế tổn thương não vĩnh viễn. Phương pháp điều trị nhồi máu não cấp thường bao gồm điều trị cấp cứu, điều trị bằng thuốc, và trong một số trường hợp, can thiệp ngoại khoa hoặc phẫu thuật.

3.1. Điều trị cấp cứu

Điều trị cấp cứu là bước quan trọng nhất trong nhồi máu não cấp, nhằm tái lập lại dòng máu đến não càng nhanh càng tốt:

• Thuốc tiêu sợi huyết (Thrombolysis): Đây là loại thuốc được tiêm tĩnh mạch, giúp phá vỡ cục máu đông đang gây tắc nghẽn mạch máu trong não. Thuốc tiêu sợi huyết, chẳng hạn như alteplase, có hiệu quả cao nếu được sử dụng trong vòng 3-4.5 giờ kể từ khi các triệu chứng bắt đầu. Tuy nhiên, không phải tất cả bệnh nhân đều phù hợp với phương pháp này, đặc biệt là những người có nguy cơ xuất huyết não cao.
• Can thiệp nội mạch lấy huyết khối: Nếu thuốc tiêu sợi huyết không hiệu quả hoặc không thể sử dụng, can thiệp nội mạch có thể được thực hiện. Đây là thủ thuật mà bác sĩ dùng một ống thông nhỏ đưa qua mạch máu đến vị trí của cục máu đông và lấy nó ra ngoài. Phương pháp này có thể được thực hiện trong vòng 6-24 giờ sau khi khởi phát triệu chứng.
• Điều trị hỗ trợ cấp cứu: Trong quá trình cấp cứu, bệnh nhân thường được điều trị để kiểm soát huyết áp, đường huyết, và nồng độ oxy trong máu. Những yếu tố này cần được giữ ở mức ổn định để giảm nguy cơ tổn thương não thêm.

3.2. Điều trị bằng thuốc

Điều trị bằng thuốc là bước tiếp theo sau khi xử lý khẩn cấp, nhằm ngăn ngừa nhồi máu não cấp tái phát và kiểm soát các yếu tố nguy cơ:

Thuốc chống đông máu: Các loại thuốc như heparin, warfarin hoặc các chất ức chế trực tiếp khác có tác dụng ngăn ngừa sự hình thành của cục máu đông mới. Các thuốc này thường được sử dụng cho bệnh nhân có rối loạn nhịp tim hoặc có tiền sử cục máu đông.

Thuốc chống kết tập tiểu cầu (Antiplatelets): Aspirin hoặc clopidogrel là các loại thuốc giúp ngăn ngừa tiểu cầu kết dính và hình thành cục máu đông trong mạch máu. Những thuốc này thường được kê đơn lâu dài sau nhồi máu não để ngăn ngừa tái phát.

Thuốc hạ huyết áp: Tăng huyết áp là một trong những yếu tố nguy cơ lớn nhất gây nhồi máu não cấp. Việc kiểm soát huyết áp bằng thuốc giúp giảm nguy cơ xảy ra các biến chứng khác. Các loại thuốc hạ huyết áp thường dùng bao gồm thuốc ức chế men chuyển (ACE inhibitors), thuốc chẹn beta, và thuốc lợi tiểu.

Statins: Đây là loại thuốc giúp hạ mức cholesterol trong máu, làm giảm nguy cơ xơ vữa động mạch. Các bệnh nhân bị nhồi máu não thường được kê thuốc statin để phòng ngừa nhồi máu não cấp tái phát.

3.3. Can thiệp ngoại khoa và phẫu thuật

Trong một số trường hợp phức tạp, việc điều trị bằng thuốc không đủ để giải quyết nhồi máu não cấp, và bệnh nhân có thể cần đến can thiệp ngoại khoa hoặc phẫu thuật:

Phẫu thuật bóc mảng xơ vữa động mạch cảnh (Carotid endarterectomy): Nếu bệnh nhân có xơ vữa động mạch cảnh gây hẹp nghiêm trọng, bác sĩ có thể thực hiện phẫu thuật để bóc bỏ các mảng xơ vữa trong động mạch cảnh. Điều này giúp cải thiện lưu lượng máu đến não và giảm nguy cơ nhồi máu não cấp tái phát.

Đặt stent động mạch cảnh (Carotid artery stenting): Đây là phương pháp thay thế cho phẫu thuật bóc mảng xơ vữa. Bác sĩ sẽ sử dụng một ống thông nhỏ để đưa stent (một khung kim loại nhỏ) vào động mạch cảnh bị hẹp, giúp giữ mạch máu luôn mở và cải thiện lưu lượng máu đến não.

Phẫu thuật mở sọ giảm áp (Decompressive craniectomy): Trong một số trường hợp nhồi máu não cấp nghiêm trọng, não có thể bị sưng lên nhanh chóng và gây áp lực lên hộp sọ. Bác sĩ có thể phải thực hiện phẫu thuật mở một phần hộp sọ để giảm áp lực và ngăn chặn tổn thương não thêm.

Xem thêm : Nhồi Máu Cơ Tim Có Phải Đột Quỵ? So Sánh Chi Tiết 2024

4. Kết luận

Nhồi máu não cấp là một tình trạng nguy hiểm cần được phát hiện và điều trị kịp thời để giảm thiểu nguy cơ tử vong cũng như các biến chứng vĩnh viễn. Việc nhận biết các triệu chứng sớm, như liệt nửa người, khó nói, và mất thăng bằng, là rất quan trọng để nhanh chóng tìm kiếm sự hỗ trợ y tế. Điều trị nhồi máu não cấp bao gồm các bước cấp cứu khẩn cấp, sử dụng thuốc chống đông máu và chống kết tập tiểu cầu, cùng với các biện pháp can thiệp ngoại khoa trong trường hợp cần thiết. Tuy nhiên, phòng ngừa vẫn là yếu tố quan trọng nhất, thông qua việc kiểm soát các yếu tố nguy cơ như tăng huyết áp, tiểu đường, và xơ vữa động mạch.

ThuocChongDotQuy | Chuyên Cung Cấp Thuốc Chống Đột Quỵ Nhật, Hàn Uy Tín Toàn Quốc

• Hotline: (+84) 909 171 971 – (+84) 862 871 872
• Email: thaoco.health@gmail.com
• Website: www.thuocchonngdotquy.com/

Cung cấp thuốc chống đột quỵ Hàn Quốc, Nhật Bản chất lượng cao, uy tín trên toàn quốc. Sản phẩm đạt tiêu chuẩn an toàn y tế, hỗ trợ phòng ngừa và điều trị đột quỵ hiệu quả. Hàng ngàn khách hàng tin tưởng, dịch vụ tư vấn chuyên nghiệp, tận tâm. Liên hệ ngay để được tư vấn và nhận báo giá miễn phí!